Rekening | Begroting | Meerjarenbegroting | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
bedragen x 1.000 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 |
Lasten | -8.799 | -12.695 | -10.598 | -9.342 | -9.425 | -9.523 |
Cultureel erfgoed | -103 | -138 | -103 | -103 | -103 | -103 |
Economische promotie | -155 | -177 | -874 | -153 | -153 | -153 |
Media | -423 | -393 | -390 | -362 | -362 | -362 |
Milieubeheer | -1.695 | -3.385 | -1.806 | -1.805 | -1.805 | -1.805 |
Musea | -22 | -21 | -22 | -22 | -22 | -22 |
Openbaar groen en (openlucht) recreatie | -2.579 | -2.873 | -2.891 | -2.830 | -2.867 | -2.904 |
Recreatieve havens | -4 | -5 | -5 | -5 | -5 | -5 |
Ruimte en leefomgeving | -921 | -2.609 | -1.291 | -806 | -806 | -806 |
Verkeer en vervoer | -2.609 | -2.823 | -2.925 | -2.967 | -3.012 | -3.074 |
Wonen en bouwen | -288 | -272 | -291 | -291 | -291 | -290 |
Baten | 2.596 | 1.615 | 753 | 803 | 803 | 803 |
Cultureel erfgoed | 6 | 15 | 13 | 12 | 12 | 12 |
Milieubeheer | 275 | 437 | 30 | 30 | 30 | 30 |
Openbaar groen en (openlucht) recreatie | 81 | 227 | 64 | 64 | 64 | 64 |
Recreatieve havens | 1 | |||||
Ruimte en leefomgeving | 1.399 | 430 | 181 | 132 | 132 | 132 |
Verkeer en vervoer | 78 | 88 | 88 | 88 | 88 | 88 |
Wonen en bouwen | 755 | 419 | 377 | 477 | 477 | 477 |
Saldo van baten en lasten | -6.204 | -11.080 | -9.844 | -8.539 | -8.622 | -8.720 |
Stortingen in reserves | -3.146 | -1.192 | -905 | -2.090 | -1.590 | -90 |
Onttrekkingen aan reserves | 3.045 | 2.669 | 1.950 | 773 | 153 | 153 |
Resultaat | -6.305 | -8.633 | -8.800 | -9.857 | -10.059 | -8.658 |
Onderstaande tabel geeft de ontwikkeling van de begrotingssaldi weer.
Begroting | Meerjarenbegroting | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
bedragen x € 1.000 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | ||
Primitieve begroting 2022-2025 | -7.587 | -7.605 | -7.637 | -7.700 | ||
Raad 27 januari 2022 | 6 | 6 | 6 | 6 | ||
1e Tussenrapportage 2022 | -20 | -21 | -21 | -21 | ||
Raad 21 juli 2022 | 150 | 150 | 0 | 0 | ||
2e Tussenrapportage 2022 | -50 | -50 | -50 | -50 | ||
Startpositie Meerjarenbegroting 2023-2026 | -7.501 | -7.521 | -7.702 | -7.766 | ||
Nieuw beleid | -708 | -1.873 | -1.893 | -413 | ||
Bestaand beleid | -535 | -389 | -389 | -404 | ||
Gemeentefonds | -17 | -17 | -17 | -17 | ||
Loon- & prijsontwikkeling | -88 | -76 | -76 | -76 | ||
Kapitaallasten | 123 | 89 | 88 | 88 | ||
Overige mutaties | -74 | -71 | -71 | -71 | ||
Saldo Meerjarenbegroting 2023-2026 | -8.800 | -9.857 | -10.059 | -8.658 | ||
Toelichting financiële mutaties
Onderstaande tabel laat de mutaties uit de Programmabegroting 2023 zien.
Begroting | Meerjarenbegroting | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
bedragen x € 1.000 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | ||
Nieuw beleid | -708 | -1.873 | -1.893 | -413 | ||
Aanpassing kruising Helmondseweg-Klokkengietersstraat Aarle-Rixtel | 0 | -18 | -18 | -18 | ||
Lasten | 0 | -18 | -18 | -18 | ||
De kosten bedragen ca. € 500.000. Dit leidt tot € 17.500 (40 jaar afschrijving/1% rente) aan structurele kapitaallasten vanaf 2024. In 2021 is een verkeersstudie uitgevoerd voor het plan Klokkengieterij. Uit deze studie is naar voren gekomen dat het zeer gewenst is om de huidige kruising aan te passen, waarbij de hoofdrichting met voorrang wordt Klokkengietersstraat-Helmondseweg. Deze oplossing ontmoedigt doorgaand verkeer door de Dorpsstraat.
Bijdrage bibliotheek | -28 | 0 | 0 | 0 | ||
Lasten | -28 | 0 | 0 | 0 | ||
Wegens vertraagde ontwikkelingen in Aarle-Rixtel is er nog geen centrale huiskamer gerealiseerd waarin de Bibliotheek kan integreren.
Dit betekent dat zij een langere tijd dan gepland te maken hebben met hoge huurkosten, welke zij niet kunnen voldoen binnen hun vastgestelde subsidiebedrag. Daarom wordt voorgesteld om hiervoor een extra eenmalig budget beschikbaar te stellen van € 27.500.
Dotatie reserve Bereikbaarheidsagenda | 0 | -1.500 | -1.500 | 0 | ||
Lasten | 0 | -1.500 | -1.500 | 0 | ||
In 2018 is besloten om gedurende de periode 2019 tot en met 2024 jaarlijks een bedrag van € 500.000 te storten in de reserve 'Bereikbaarheidsagenda'. Om alle projecten te kunnen realiseren, is het nodig dat nog aanvullend een bedrag van totaal € 3 miljoen moet worden toegevoegd in de reserve 'Bereikbaarheidsagenda'. Voorgesteld wordt om deze dotatie verder voort te zetten door nu € 1,5 miljoen in zowel 2024 als 2025 toe te voegen.
Omgevingsfonds Duurzaamheid | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
Lasten | -5 | -5 | -5 | -5 | ||
Baten | 5 | 5 | 5 | 5 | ||
De zonneparken die in Laarbeek worden gerealiseerd dragen jaarlijks een deel van de winst af aan de gemeente, ten behoeve van het uitvoeren van projecten voor verduurzaming in de gemeente. Deze projecten lopen via de reserve "Omgevingsfonds Duurzaamheid" dat de gemeente beheert. Dat vormt onderdeel van het raadvoorstel dat op 29 september 2022 in de raad is behandeld. Voor 2023 worden de inkomsten uit de jaarlijkse afdrachten geschat op € 5.000. Deze worden vervolgens doorgestort in de reserve. Het financiële effect is dus budgetneutraal.
Omgevingswet | -75 | 0 | 0 | 0 | ||
Lasten | -75 | 0 | 0 | 0 | ||
Naar verwachting treedt op 1 januari 2023 de Omgevingswet in werking. Voor afwijkingen van het Omgevingsplan die niet via een buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA) kunnen, moet het Omgevingsplan gewijzigd worden. Om capaciteit bij een stedenbouwkundige bureau te garanderen en om ervaring met het omgevingsplan op te doen, wordt een raamovereenkomst gesloten. Daarnaast verwachten we zeker het eerste jaar dat veel extra tijd gestoken moet worden in de procedures onder de nieuwe omgevingswet hetgeen we niet met de bestaande formatie / kennis kunnen doen.
Daarbij hebben we een proactieve houding richting de samenwerkingsverbanden.
Opstellen integrale verkeerstudie | -100 | 0 | 0 | 0 | ||
Lasten | -100 | 0 | 0 | 0 | ||
In 2023 het opstellen van een integrale verkeersstudie met daarin een doorkijk naar de regionale verkeersproblematiek en de kansrijke in- en uitbreidingslocaties. Hiervoor wordt een budget geraamd ter grootte van eenmalig € 100.000.
Procesmanager klimaatadaptatie | -15 | -15 | -15 | -15 | ||
Lasten | -15 | -15 | -15 | -15 | ||
Op 22 september 2022 is in de regio de opdracht aan de strategische beleidsgroep klimaatadaptatie vastgesteld. Daaruit volgt de inzet voor een regionale procesmanager klimaatadaptatie. Deze zal door de regio gefinancierd worden waarbij Laarbeek haar steentje in bijdraagt.
Toekomstbestendiger openbaar groen | -320 | -340 | -360 | -380 | ||
Lasten | -320 | -340 | -360 | -380 | ||
Met ingang van 2023 zullen delen van het openbaar groen klimaatbestendiger, gevarieerder en biodiverser worden ingericht. Dit brengt éénmalige omvormingskosten met zich mee en structureel hogere onderhoudskosten (kleinere aaneengesloten oppervlakken). Ook participatietrajecten leiden veelal tot groenvoorzieningen met een kwaliteitsniveau hoger dan de huidige standaard.
Als basis wordt uitgegaan van een scenario waarbij in 15 jaar 75% van het wijkgroen wordt omgevormd naar biodiverser groen. Gedurende 15 jaar bedragen omvormingskosten € 300.000 per jaar en nemen de onderhoudskosten ieder jaar toe met € 20.000.
Uitvoeringsbudget recreatieve ontsluiting 't Gulden Land | -170 | 0 | 0 | 0 | ||
Lasten | -170 | 0 | 0 | 0 | ||
Er bestaat behoefte aan een uitvoeringsbudget voor de recreatieve ontsluiting van ’t Gulden Land. Deze middelen betreft een nettobedrag ter cofinanciering tezamen met de gemeente Helmond en het waterschap. Momenteel is alleen een budget beschikbaar voor de natuurontwikkeling.
Vorming voorziening/reserve groenbeheer in combinatie met opstellen onderhoudsplan groen | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
Lasten | -100 | 0 | 0 | 0 | ||
Baten | 100 | 0 | 0 | 0 | ||
Instellen voorziening groenbeheer of reserve groenbeheer (afweging koppelen aan uitwerking scenario's). Voorgesteld wordt om uit de reserve 'kwaliteitsverbetering buitengebied' een bedrag van € 100.000 te oormerken om in te zetten voor een in te stellen nieuwe voorziening voor het groenbeheer.
Daarbij is tevens een eenmalig budget noodzakelijk van € 10.000 voor externe ondersteuning om de verdere uitwerking in beeld te brengen.
De budgetbijstellingen leiden tot mutaties in de programma's 3 en 6.
Bestaand beleid | -535 | -389 | -389 | -404 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
Aanvulling risicobuffer grondexploitaties | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
Lasten | -315 | 0 | 0 | 0 | ||
Baten | 315 | 0 | 0 | 0 | ||
Op dit moment is sprake van bijna € 1,7 miljoen als buffer binnen de risicoreserve grondexploitatie na aftrek van de risico’s en eerdere besluiten. Er moet een buffer zijn van € 2 miljoen, zo is eerder bepaald in de grondnota. Dit betekent dat nu voorgesteld wordt om een storting vanuit de algemene reserve te doen van ruim € 315.000 om deze buffer op peil te brengen. Voor nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid en de grondnota.
Bijstelling budget Bomenbeheer | -24 | -24 | -24 | -24 | ||
Lasten | -24 | -24 | -24 | -24 | ||
Op basis van de werkelijke kosten van de afgelopen 4 jaar is gebleken dat het in de begroting beschikbare budget van € 117.440 niet toereikend is om invulling te geven aan het noodzakelijke onderhoud van de gemeentelijke bomen. Dit budget dient structureel verhoogd te worden met € 24.000.
Bijstelling krediet herinrichting Kerkplein Aarle-Rixtel | 0 | -7 | -7 | -7 | ||
Lasten | 0 | -7 | -7 | -7 | ||
Het oorspronkelijke krediet bedroeg € 717.000. Nu het ontwerp gereed is en de werkvoorbereiding is gestart wordt duidelijk dat naar verwachting € 196.000 extra nodig is in 2023 voor de uitvoering. De kapitaallasten van deze bijstelling bedragen € 7.000 structureel.
Bijstelling krediet herstraten Lankelaar in combinatie met aanleg hemelwaterafvoer | 0 | -4 | -4 | -4 | ||
Lasten | 0 | -4 | -4 | -4 | ||
Het oorspronkelijke krediet bedroeg € 420.000. Het project is op dit moment in werkvoorbereiding en wordt eind 2023 uitgevoerd. De verwachting is dat € 115.000 extra nodig is voor de uitvoering. De kapitaallasten van deze bijstelling bedragen € 4.000 structureel.
Bijstelling opbrengst leges bouwvergunningen | -450 | -300 | -300 | -300 | ||
Baten | -450 | -300 | -300 | -300 | ||
Gezien het verloop van de huidige en te verwachte toekomstige inkomsten blijkt dat het momenteel geraamde budget aan opbrengst bouwleges structureel te hoog is geraamd. Voorgesteld wordt om deze voor 2023 naar beneden bij te stellen met € 450.000 (in 2023 worden nog geen veel hogere bouwleges verwacht en vergelijkbaar niveau met 2022). Vanaf 2024 structureel te verlagen met € 300.000 doordat in 2024 en 2025 wel meer bouwleges worden verwacht mede in relatie tot de gronduitgifte. Hiermee komt de raming op een meer reële hoogte.
Budgetbijstelling lampvervanging openbare verlichting | 0 | 15 | 15 | 0 | ||
Lasten | 0 | 15 | 15 | 0 | ||
Als gevolg van een EU-richtlijn wordt de productie van fluorescentielampen (spaarlampen) in de loop van 2023 beëindigd. Op korte termijn vervangen we een groot deel van deze verlichting door LED. En in de 1475 armaturen die we nu niet vervangen brengen we in de eerste helft van 2023 nog éénmaal nieuwe fluorescentielampen aan. Daarna hebben we een jong lampenbestand en is er in 2024 en 2025 weinig noodzaak tot planmatige lampvervangingen. Dit betekent dat het budget lampvervangingen in die jaren met € 15.000 verlaagd kan worden.
Omgevingsvisie bebouwde kommen | -25 | 0 | 0 | 0 | ||
Lasten | -25 | 0 | 0 | 0 | ||
In de begroting 2022 is een bedrag van € 100.000 beschikbaar gesteld voor deze omgevingsvisie, waarvoor nu een eenmalig bedrag van € 25.000 extra wordt gevraagd.
Ophogen budgetten groenbeheer | -50 | -50 | -50 | -50 | ||
Lasten | -50 | -50 | -50 | -50 | ||
Onafhankelijk van welk scenario gekozen wordt, moeten sowieso de volgende budgetten voor groen worden opgehoogd:
- € 20.000 als gevolg van weer nieuwe areaaluitbreiding: de structurele onderhoudskosten van de in 2022 aangelegde beplanting.
- € 20.000 in verband met jaarlijks stijgende kosten van onderhoudsactiviteiten die Senzer verricht.
- € 10.000 voor structureel hogere onderhoudskosten omdat nu delen van het openbaar groen al klimaatadaptiever en natuurlijkvriendelijker zijn ingericht. Het onderhouden van deze groenvoorzieningen op het aanlegniveau brengt hogere onderhoudskosten met zich mee.
Verhogen geraamde bijdrage aanpak kruispunt Deense Hoek N615 | 14 | -14 | -14 | -14 | ||
Lasten | 14 | -14 | -14 | -14 | ||
De geraamde kosten voor de rotonde Deense Hoek vallen hoger uit dan in eerste instantie bij de begroting 2022 was verwacht. Op dit moment staan bouwkosten en leverantietijden onder druk door de corona-crisis, de recente gebeurtenissen in Oekraïne, oplopende spanningen en sancties tegen Rusland en extreem stijgende energieprijzen. Prijzen van grondstoffen en bouwmaterialen zijn de laatste tijd fors gestegen en het is niet te voorzien hoe dit zich de komende tijd zal gaan ontwikkelen. Maar de verwachting is wel dat de gemeentelijke bijdrage hoger zal worden. Het verdient daarom aanbeveling een reservering op te nemen om eventuele toekomstige ontwikkelingen te kunnen opvangen. Vooralsnog wordt ervan uitgegaan dat de eerder opgenomen gemeentelijke bijdrage (=50% van totale kosten project) zal verdubbelen van € 400.000 naar € 800.000.
Vervangingsinvesteringen buitendienst | 0 | -5 | -5 | -5 | ||
Lasten | 0 | -5 | -5 | -5 | ||
Ieder jaar opnieuw wordt beoordeeld wat aan vervangingsinvesteringen voor de buitendienst verricht moet worden. Voor 2023 worden 5 sneeuwploegen en 1 wegenschaaf vervangen. De totale investering bedraagt € 61.000. De totale kapitaallasten bedragen € 5.743. Deze worden gedekt door de beschikbare stelpost vervangingsinvesteringen en verloopt budgetneutraal in de (meerjaren)begroting 2023.
Gemeentefonds | -17 | -17 | -17 | -17 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
Verwerking septembercirculaire 2022 Gemeentefonds | -17 | -17 | -17 | -17 | ||
Lasten | -17 | -17 | -17 | -17 | ||
De verwerking van de septembercirculaire 2022 gemeentefonds laat over de jaren 2023 t/m 2026, ná diverse opgenomen bijstellingen, over alle jaren een budgettair nadeel zien.
Daarbij is rekening gehouden met bijstellingen op de volgende onderdelen:
- € 55.000 in 2023 en € 43.000 in 2024 als budget voor asiel Inburgering
- € 17.000 in 2023 t/m 2026 als budget voor Wet kwaliteitsborging bouw (Wkb)
- Oplopende te realiseren taakstelling van € 100.000 in 2024 naar € 500.000 in 2025 en verder als besparing lasten Jeugdzorg (afgeleide van de Hervormingsagenda)
De diverse budgetbijstellingen leiden tot mutaties in de programma's 3, 5 en 6.